Werk: lekkage, luisteren, muizen

Gebrek aan variatie kan me bij mijn werk niet ontzegd worden. En dat betreft dan niet alleen het werk zèlf, ook de diversiteit binnen mijn klantenkring is onbeperkt. Vrij logisch ook. Ik werk met huizen. En veel mensen bezitten daar één van. Dat ze er vervolgens heden ten dage niet meer van af komen, is weer een heel ander verhaal.

Jonge mensen zitten in oude huizen, gepensioneerden in appartementen. Er zijn kleinbehuisden maar ook nette villa's waar de kerstballen en de blikjes tomatensaus op aparte planken op dienblaadjes, voorzien van etiket en op datum gerangschikt in het gelid staan en waar ik, als ik met mijn veiligheidsschoenen binnenbanjer, verschrikt rondkijk en me afvraag waar ik in vredesnaam gereedschap kan neerzetten zonder dat er een kruimeltje van 't een of 't ander op het smetteloze parket belandt. Ik kom in volgestouwde trappenhuizen, graaf aan het zicht onttrokken (en dus onbestaanbaar gewaande) kruipluiken uit en tref vooroorlogse meterkasten aan die in een museum niet misstaan. Soms heeft de klant in kwestie het lumineuze plan opgevat om een dergelijk vol huis door mij van een frisse verflaag te laten voorzien. Intussen heb ik geleerd dat het dan slim is afspraken te maken over wie de zooi gaat verplaatsen en, niet onbelangrijk, waarhéén.

Dan is er natuurlijk nog het verschil in kennis en belangstelling van mijn opdrachtgevers. Het ene echtpaar doet mijn vragen omtrent de keuze (en prijs) aan materiaal steevast af met 'Doet u maar wat u thuis zou doen' en verschanst zich vervolgens in een ander vertrek of gaat gewoon weg (wat in het geval van een niet te traceren gaskraan, die vervolgens in het huis van de -eveneens afwezige- buren blijkt te zitten, niet echt handig is). Een ander zit met zijn neus zó dicht op het werk dat diens haren door de hitte van de bouwlamp dreigen te verschroeien of om de tien minuten vraagt of ik al aan mijn tweede, derde of zesde kop koffie toe ben. Ook maakte ik mee dat onderburen -al dagen met teiltjes in de weer om het door het plafond heen sijpelende water op te vangen- mij vastklampten als ware ik de messias zelve. Vermomd als loodgieter. Of men maakt van de gelegenheid gebruik om al het ongenoegen over de buren (waar ik bezig ben) ongegeneerd over mij uit te storten. Tot en met handgeschreven brieven met 'Lieve Lehti' aan toe.

Afijn, vier jaar klussen heeft me een rijk palet aan huizen en klanten opgeleverd. En het prettige daarbij is, ik hoor hen aan, verwonder me, maar ik hóef er niks mee. Althans, niet met die mensen. Dat is één van de voordelen boven het vak dat ik hiervoor uitoefende. 'Hulpverlener' mocht ik me jarenlang noemen. Ik werd betaald door gemeente, provincie of rijk. Maar het idee achter dat werk was natuurlijk altijd: 'Jij hebt een probleem en ìk ga jou daarbij helpen'. Steeds meer bekroop mij het idee dat niet die mensen zèlf een probleem hadden, maar hun omgeving. Logisch ook. Dus ging ik mensen 'helpen' die ramen ingooiden, drugs gebruikten, van school waren getrapt, mishandelden of mishandeld waren (vaak beide) of de buurt, buren of eigen familie het leven zuur maakten. Nee, ik ben blij dat ik dat niet meer hoef te verkopen. Dat ik geen bezigheidstherapie aan zwarte schapen meer hoef te geven. Dat kunnen anderen beter, overtuigender dan ik.

Maar misschien is er van al dat 'gehulpverleen' toch iets bij mij blijven hangen. Ik bedoel, naast de schijnbaar totaal ongeïnteresseerde klant, kom ik ook mensen tegen bij wie de de lekkende goot/kraan/wasmachine slechts een alibi vormt. En waar, als ik eenmaal ter plaatse ben, de nood aan een praatje, aan een beetje gezelschap een veel nijpender probleem lijkt dan die lekkage of scheve deur. Het verschil met voorheen is alleen, zíj bezorgen hun omgeving geen last.

Onlangs, bij een klus waar geen mensen in huis waren, had ik een primeur van een heel andere orde. Bij het demonteren van een keuken -die daar minstens veertig jaar onveranderd zat- viel mij een half verteerd muizengezin tegemoet. Zes lijkjes, in variabele staat van ontbinding. Best smerig. Even wist ik niet wat met deze mini mummies aan te vangen. In de gauwigheid legde ik ze buiten, waar het vroor. Als klusser mag ik af en toe dan als praatpaal fungeren, ik heb geen dringende behoefte om me in het vak van ongediertebestrijder te verdiepen.

De dag erna zag ik dat dit ook niet nodig was. Er was nog steeds niemand thuis. Maar de kat des huizes wachtte me trots op. Een dampend muizenlijfje lag als een offer op een stukje papier (pincode?) voor haar. Ik deed alsof ik niks zag, trok gauw het luik in de keuken open om verder te gaan met mijn klus. Maar de kat had behoefte aan meer. Aan gezelschap. Een luisterend oor. Ze keek me na toen ik onder de ijskoude vloer kroop. De muizenfamilie van de dag ervoor, was buiten inmiddels bedolven onder een dikke laag sneeuw.

Afwisselend werk. Dat wel.