zaterdag 24 augustus 2013

De Perzische pot

"Ik ken helemaal geen homo's, kun jij haar niet introduceren in de homoscene, je hebt toch lesbische vriendinnen?" Vroeg hij me, terwijl we 'gormesh saabsi' naar binnen schoven. Of was het 'abgusht' en dronken we 'dugh'? Wat vrij zeker is, is dat we op zijn wanstaltig grote tv naar één of andere talentenshow keken. Die ik vast zal hebben afgekraakt als vermomd belspelletje om nietsvermoedende kijkers de schijn van invloed te laten kopen in ruil voor een leeggeplunderde telefoonrekening ('u heeft nog een minuut om te stemmen, de lijnen zijn bijna gesloten).

Hij zal op zijn beurt bij hetzelfde programma hebben teruggedacht aan zijn jonge jaren in Teheran, toen die filmster zo verrukt naar zijn dansen had gekeken. Ze was rijk en bewonderde het draaien met zijn heupen. Hij kwam uit het arme zuiden en niet zelden belandde hij en zijn vriend na zo'n wild feest in een Iraanse politiecel, tevergeefs wachtend op iemand die hem er uit zou kopen. Maar zijn vader kwam niet en zijn moeder was pas veertien toen ze hem kreeg en genoot nu zelf van de bloei in haar leven. Geld scharrelde hij vaak zelf bij elkaar door zich duur te laten betalen voor verboden plaatjes van Michael Jackson. 'God, wat heb ik veel geleerd van die man'.

Maar op die avond was ik vast in een verzoenende bui. Want hoe het precies kwam weet ik niet, maar twee weken later zat ik bij zijn bewuste vriendin aan de maaltijd in een asielzoekercentrum in een godverlaten dorp waar ik nog nooit van had gehoord.

Daar zat ze. Op haar bed dat als stoel diende. In haar minikamer. We aten 'mahi' ('O, heeft ze vis voor je gemaakt, dat is echt een eervol gebaar, Lehti'). Ik zag foto's van haar volwassen dochter, ze prees mijn Perzisch gebrabbel en we maakten een ritje langs windmolens en paarden in de wei. Na de 'chai' nam ik weer afscheid. Ze wachtte al twee jaar in dit 'huis van bewaring'. Op een antwoord of ze al dan niet in Nederland mocht blijven.

Nadat ik de eerste bocht om was, zette ik mijn auto langs de kant van weg. In een opwelling belde ik F. Het was goed, zei F. Ze was toch al van plan geweest om die avond uit te gaan, en we konden elkaar wel ontmoeten bij de plaatselijke homo disco. Ik keerde terug naar het AZC. Passeerde met mijn liefste glimlach opnieuw de geüniformeerden (eigenlijk mogen we na tien uur niemand meer binnenlaten, mevrouw) en even later reden we samen naar de stad. Onderweg kreeg ik de ins en outs van het leven van een lesbienne in Iran te horen.

Toen we aankwamen op de afgesproken plek stelde ik F. voor aan mijn introducee. 'Nice' zei die verlekkerd met een smile van oor tot oor, wijzend op F.  die ze aandachtig in zich op nam.  'Ah, you like my hat', zei F, wijzend op haar hoofd. 'No, no, I like YOU' was het antwoord wat meteen de trend zette voor de rest van de avond (dacht ze nu werkelijk dat dit een koppelpoging was?).

Er werd lekkere muziek gedraaid en ik begaf me al snel op de nog vrij lege dansvloer. Een paar machoheren hingen als behang langs de kant. Ik werd benaderd door een vrouw met een verschijning en houding die alle vooroordelen over potten bevestigde. Ze was er zelfs van overtuigd dat ook ik lesbisch was, maar dat zelf alleen nog niet wist. Nadat ik meerdere keren had aangegeven dat ik niet gediend was van haar weinig subtiele avances ('Laat mij maar lekker in de kast dan!') kreeg ik F weer in het oog.

Haar verging het in gezelschap van mijn introducee al net zo. Niet alleen week die geen seconde haar zijde. F vertelde ook dat ze haar borsten meerdere keren had betast. Wellicht had ze gedacht dat ik haar had meegenomen naar een parenclub? Nu was er wel zoiets als een darkroom, maar die scheen alleen voor mannen bedoeld. Of misschien vond ze dat in het land waar alles schijnbaar mocht, er ook geen remmen of sociale codes bestaan. 'Zullen we elkaar redden' stelde F me op zeker moment voor.

Help, waar was ik vredesnaam aan begonnen?!


De volgende ochtend bracht ik mijn gast naar het station. Wanhopig zei ze me dat ik haar moest vertellen waar ik lesbiennes kon vinden en hoe ze met hen in contact kon komen. Ik bracht haar de discotheek van de avond ervoor in herinnering en vertelde jufferig over de do's en don't in het maken van contact. Het hoeft hier niet allemaal te gebeuren in dat ene uurtje waarin je je even onzichtbaar waant voor de zedenpolitie. 


Onlangs smste ze me het feestelijke bericht dat ze was toegelaten tot Nederland. Misschien had ik haar moeten uitnodigen voor een maaltijd met mahi om het te vieren. Of om vanavond op het Noorderzon festival te paraderen, want de vrouwen die daar rondliepen, al dan niet hand in hand, waren talrijk. En paraderen, dat kunnen Iraniërs als geen ander.

Hopelijk kan ze genieten van haar vrijheid.
En die van anderen.

zaterdag 17 augustus 2013

Lieve lezers

Er zijn deze zomer weer veel jarigen, waaronder ik zelf. Van hen die het met mij vierden, lezen hier maar weinigen. Toch zijn het vooral vrienden die dit blog kennen. E uit Utrecht en W, C en D uit Den Haag. H en G uit Amsterdam en M en M uit Rotterdam. J uit Hoorn, een handvol vrienden in Groningen en niet te vergeten S uit Vlaanderen.

Die laatste leerde ik wel kennen via dit blog. Waar ik zelden de echte namen van mensen noem. Maar zo 'ken' ik ook S uit IJmuiden, D uit Ermelo, R uit Venlo en C (of is het B?) uit België. Ook D en R komen hier regelmatig langs, van hen weet ik niet waar ze werkelijk wonen. Deze 'virtuele' vrienden schrijven zelf ook graag en ik lees hen zo vaak als ik kan.

Ik kreeg op mijn feest lekkere hapjes, zoals ik had gevraagd. Courgette-gorgonzolasoep en salades. Maar ook wat ik niet vroeg: lof voor wat en vooral hoe ik hier schrijf. Een prachtig cadeau. Want ik schrijf graag. En dat is zacht uitgedrukt.

Eindeloos blijf ik schaven en schrappen, want het moet vooral leesbaar zijn. 'Kill your darlings', leerde ik van mijn vader, toen ik vertelde over het fenomeen om die mooie beginzin, die extra alinea waarin ik nog iets kwijt wil of die schijnbaar zo spitsvondige titel te laten sneuvelen. Ter verfraaiing van het verhaal. Of gewoon omdat te veel tekst de aandacht afleidt van de essentie, de vorm vernielt of het doel van het verhaal voorbijschiet.

Kiezen en schrappen, dat geldt ook voor foto's ......

Au, daar heb je er weer één. Niet doen Lehti! Dit gaat over tekst en lezers, dus niet over plaatjes, hoe graag je daar ook iets over kwijt wil. Ook het noemen van dat 'doel' is overbodig. Is er eigenlijk wel sprake van 'een doel' bij deze schrijverij?..... 
Hup, bij de les meid! Terug naar wat je zeggen wilde.

De vraag is, lieve lezers, waarover zouden jullie graag lezen? Niet dat ik braaf zal gaan serveren wat wordt gevraagd, maar ik kan soms gewoon niet kiezen tussen al die verhalen die dagelijks rijpen aan de boom in mijn hoofd. Over ongeacht welk onderwerp. S schreef dat ze het leuk vond toen mijn blog persoonlijker werd. D vroeg of ik vaker wilde schrijven over mijn tijd in Italië en P zei dat hij vooral de korte stukjes, zoals 'de gazakip' erg raak vond. Een anonieme lezer vond mijn conclusie dat 'homo's hot zijn', wat te kort door de bocht op grond van de inhoud. Zulke feedback waardeer ik zeer.

Mijn liefde voor alliteraties zit het vinden van een titel die de inhoud dekt, wel eens in de weg. Als er iets vunzigs wordt gesuggereerd zijn er meer lezers, maar zo'n wervingstactiek wil ik niet (altijd) hanteren. (de zoektermen van deze week betroffen onder andere het hebben van gemeenschap in combinatie met uitwerpselen. De twee logjes met die titel gingen vooral over werk en vraag is of het leuk is om via die weg te worden gevonden. Het schrikt andere lezers misschien juist af).


Zal ik een lekker tzaziki-recept onthullen, over mijn werk schrijven of wilt u liever lezen over de Afghaanse die een anti-moslim site beheert? Zal ik beschrijven hoe het zout knerpt onder je voeten op het strand van het Urumye-meer, hoe krekels klinken of moet er meer mythologie in? Of over het papier dat men op 1 januari uit de ramen in Buenos Aires gooit, of hoe ik daar zelf eens shockeerde door met ongeschoren benen naar het zwembad te durven? Zal ik mijn ideeën over een mooi minnespel, politiek of economie onthullen? Of zal over de dag dat ik achttien werd schrijven, toen we een eend en een geit braadden in de houtoven te Ospedaletto? Of over dingen en mensen die voorbijgaan, wat er op straat gebeurt, of toch liever over mijn kinderen die pianospelen, pizza's bakken en zelf de mooiste verhalen vertellen?

Roept u maar! Ik hoor het graag lieve lezers. Voor wie liever niet openbaar wil reageren:
zetter.letter apestaart gmail punt com.
Maar de meesten van jullie weten me ook in het echt wel te vinden. 

Alvast bedankt

liefs, Lehti

dinsdag 6 augustus 2013

Met vijf mannen

Houdt dat nou nooit eens op, dat gezever over Italië? Nee, dat houdt nooit op.
Maar tussen l'Italia en l'Italia is er ook nog tijd voor vakantie. Jazeker, ik bedoel echte vakantie. Zo'n  één met tentje bouwen en slapen en koken en eten en spelen. Een dikke week lang.

Met vijf mannen maar liefst. Want naast mijn eigen bloedjes van kinderen bleken ook mijn lief en zijn zoons in mijn klusbus te passen. Kwestie van gereedschap uitladen en tenten inladen.

En waar ging zij dan heen, die Lehti en met dat herenkwintet?

Nou, naar Frankrijk natuurlijk.

Want waar hebben ze lekkerder baguette en brie au lait cru dan daar? (die je dan natuurlijk eet met een schaar). Waar kun je beter met Marokkaantjes basketballen, bootje varen, dammen bouwen of een Middeleeuwse magiër bewonderen? Of de bal uit het veld schoppen zodat hij kwijtraakt tussen de zerken op het naastgelegen kerkhof. Of naar de markt fietsen en lekkere hapjes bedenken terwijl je de vorige nog aan het wegslikken bent.
Ja precies,
dat kan,
eerlijk is eerlijk,
nergens beter dan in 'la douce France'.
Dat je het weet. 

 





















maandag 5 augustus 2013

Fuga

Fuga heeft toch iets met muziek te maken?
Ja, maar ook iets met een tegel.
Of eigenlijk met méér dan één tegel.
Wat meestal het geval is.
Want wat is nou één tegel.


'Ontsnapping', kan ook. Of 'aanpassen', 't is maar net in welke taal je het bekijkt. Maar dat van die tegels, dat wist ik nog niet. Tot ik een sms kreeg waar onder meer dit in stond:

Ciao cara, (...) importante per il vetro usare un silicone neutro. Altri siliconi rovinano l'argento. Poi quando si monta tenere conto della matonella e fuga. (e se la mattonella mis. 15 il vetro sara di 60 o 75 o 90) (...)

Dit in antwoord op mijn vraag hoe je het beste een spiegel kon laten terugvallen tussen de tegels. Naast het gebruik van een geschikte kit, is het dus van belang om rekening te houden met de fuga.
De voeg.
Althans, ik dènk dat het dat betekent.
Bijzonder.
Des te meer omdat het woord in Italië de meer gebruikelijke betekenis van 'vlucht/ ontsnapping' heeft.
'fuggire' is ontsnappen. 'Mi sfuge', betekent 'het onsnapt me'/ 'het  ontglipt me'/ 'ik kan er even niet opkomen'. Aanvankelijk legde ik de link met specie die tussen de tegels wegloopt/ontsnapt, maar waarschijnlijker is dat het etymologisch dezelfde oorsprong heeft.
'Oe' wordt op z'n Italiaans als 'u' geschreven.
Dan klinkt het naar: 'Ikke moete die tegele nogge voege, mevrouw'. Lijkt ook wel wat op Toon Hermans' 'notte belle margarineta, moetje's-wat-hore, fietsebelharmonica, smoesjes d'amore. Helaas vind ik geen goede link.


Degene die me de sms stuurde nam mij twee weken geleden mee terug naar de plek waar mijn lange vlechten voor het eerst werden afgeknipt toen ik dertien jaar was. Waar ik leerde koeien te melken en nog veel meer. Nu sjouwden we er een kalf in een slaapzak naar het erf.

Hij wilde eerst niet mee. Nee, niet het kalf, want dat kon nog niet lopen, maar die van de 'fuga-sms'. Hij hing loom voor de tv terwijl krekels buiten de zinderende hitte bezongen, verstopt in de onmetelijke heuvels vol steeneiken. Maar toen ik hem, net als bijna dertig jaar geleden, even op zijn rug krabde, ging hij overstag. Voordat we in de auto stapten, moest hij me nog de badkamers showen. En het nieuwe gastenverblijf.

In de deuropening wees hij me op het aanrechtblad van olijfbomenhout. Verder gingen we niet naar binnen. Want er waren gasten. Die waren nu weliswaar weg, want hun auto stond er niet, maar je hoort dan toch niet ongevraagd naar binnen te gaan. En na afloop hoor je natuurlijk ook netjes de deur weer op slot te doen. Wat we niet wisten, was dat de vader van de Nederlandse huurders intussen een siesta hield met zijn zoontje. En toen wij al lang en breed op de boerderij een paar heuvels verderop zaten, en poogden de wilde koe in de richting van haar kalf te drijven, en eieren uit het kippenhok hadden gehaald en bezorgd bij die enkele overgebleven bewoonster van het verder verlaten dorp, zodat ze tagliatelle kon maken voor de maaltijd van de gasten, toen ontwaakte de vader met zijn zoontje in zijn vakantievervlijf en vond de deur op slot.

Er zat niks anders op dan te 'fuggire', te ontsnappen door het raam.


En ik? Ik zie denk ik toch maar af van het laten terugvallen van die spiegel. Want die spiegel kan dan beter op maat worden gemaakt. Maar die is al gekocht. En dan krijg je net zoiets als het opsluiten van een gast op zijn vakantieadres. En dan is er geen fuga meer. Niet door een raam, en niet langs de spiegel.
De klant zal zich wel voegen.
Hij moet wel.
Want ze zitten op Corfu.

Of Korvoe, zo je wilt.