dinsdag 2 oktober 2012

Groente in het Arabisch of Sanskriet?


Au, aube, auberge, aubergine. Nooit bij stilgestaan. Klinkt allemaal erg Frans. Behalve dat eerste dan. Maar als 'eau' dan weer wel. Hoe ik hier op kwam? Ik was alleen, trok de koelkast open en zocht iets dat zou passen bij de linzensoep die ik 's ochtends had klaargemaakt (net als snert smaakt die beter als ie even staat). Vond het te laat om nog vlees te ontdooien en toen viel mijn oog op die vreemde vrucht. Paars, glad, exotisch en, mits goed klaargemaakt, 'mijn lievelings.' De meelezende keukenprins die nu gelijk denkt aan het ubermachtige 'melanzane al la Parmiggiana of, op z'n Grieks, 'moussaká', moet ik teleurstellen. Of geruststellen. (ook al zo'n vreemd woord, met twee keer 'st' er in). De (s)mak(k)elijkste eenpersoonsmaaltijd met deze egg-plant is 'al funghetto' (vrij vertaald: 'op z'n paddestoels'). Heb geen zin om het precieze recept op te zoeken en wie het beter weet, mag het zeggen. Maar wat ik gister at was goddelijk en ik deel het hier graag:

  •  Snijd de aubergine aan dobbelsteentjes
  • Fruit intussen twee a drie teentjes knoflook.
  • Mik de dobbelsteentjes erbij (flink olie erbij gutsen, want het slurpt olie) Omscheppen. 
  • Twee tomaten aan stukjes erbij. Deksel erop. Vuur laag.
  • Zout, peper, oregano naar smaak. 
  • Kwartiertje zachtjes gaar laten pruttelen. Klaar.

Er was een tijd dat ik zelf aubergines kweekte en zelfs weckte voor in de winter. Maar toen ik, na mijn turbulente Italiëtijd, probeerde om mijn tuinkunsten hier voort te zetten, bleek dat aubergines geen temperaturen onder de vijftien graden verdragen. Dus kregen mijn kleine maar mooi gevormde vruchten bruine plekken. Ik las ergens dat Nederland aubergines in grote getale naar het Midden-Oosten exporteert. Maar bij gebrek aan verwarmde glazen huisjes, is mijn oogst jammerlijk mislukt.

Een andere uitheemse groente, courgette, doet het hier in de volle grond trouwens prima. Zó goed dat ik me, in mijn volkstuintijd, ongans at aan courgettesoep, gevulde courgettes en natuurlijk aan maaltijden als hierboven. Want dat kan ook met courgette.

Ook gelijk maar even het linzenrecept?
  • Zet linzen in de week
  • 8-12 uur later opzetten met water, selderij, knoflook, een scheut olijfolie en zout.
  • Uurtje heel zacht laten pruttelen. Klaar.
Je kan het als soep eten met vlindertjespasta (apart koken, anders wordt het beton) of met tomatensaus en een varkenspoot, zoals ze in Italië tijdens de jaarwisseling doen. Dat zou voorspoed brengen.

Maar daar ging het me niet om. Tijdens de kooksessie dacht ik na over de naam. Niet over die van linzen -die hebben de vorm van lenzen, dus da's duidelijk. Of wacht, het is misschien omgekeerd, want de lins was er vast eerder dan de lens-, maar over de 'au-ber-gi-ne'. Wat heeft die nu met een 'auberge', herberg, te maken? En wat zou 'aube' zijn? Toch maar even aan wiki gevraagd. Die heeft het over 'dageraad'  en zegt dat dat niets met de groente van doen heeft. Die ook niet Frans is. Of het moet zijn dat Fransen het woord 'vatinganah' ergens naar wilden laten klinken. Want het is dus Sanskriet.

In het Italiaans zou ik diezelfde 'melanzane' toeschrijven aan iets van mela (appel) en insana (ongezond)? Logisch toch? en op zich klopt het. Maar ook daar zou dat oorspronkelijk een Arabisch woord zijn geweest: Bâdindgiân. Wat kennelijk Italiaanser moest. Weer wat geleerd. Het engelse egg-plant is misschien ook wel een verbastering. Maar over de etymologie vind ik alleen dat er witte, eivormige aubergines zijn. Als je het zo bekijkt is dat hiernaast vast een Siciliaanse 'snakeplant'. Geen kleine pompoen, courgette dus.


Ter afsluiting nog een leuke internationale familie, van de.... lees zelf maar.

watermeloen (nl.) = anguria (it.)
anguri (gr.) = komkommer (nl.)
cocomero (it.) = watermeloen (nl.)

Eet smakelijk allemaal!

6 opmerkingen:

  1. Fijn, nu heb ik weer honen; nou ja. trek..

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik vraag mij toch af hoe je komt op die laatste vergelijkingen in verschillende talen?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een hapje gezonde groente kan toch geen kwaad om tien uur, Rianne? (of doorkruis ik nu je dieet?)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. smakelijk eet- en taalstukje.
    En kijk eens.... nog nooit gehoord van "je ONGANS eten". Klonk ongemakkelijk :):):)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoe ik er òp kom, of waarom ze daar staan? In het laatste geval, de kunst van het schrappen beheers ik nog niet zo goed.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. encyclo zegt: 1)Benauwd 2) Gortig 3) Leverbotziekte 4) Ongezond 5) Onwel 6) Schapenziekte 7) Ziekelijk maar niet helemaal 8) Ziek
    Best ongemakkelijk inderdaad.....

    BeantwoordenVerwijderen

Leuk dat je hier komt lezen! Nog leuker als je laat horen wat je er van vindt.