Er wordt heel wat af gehuizeld

Mensen hebben tien jaar terug een te duur huis gekocht en kunnen nergens heen want moeten dan met verlies verkopen. Zo lang ze de hypotheek kunnen ophoesten en er niemand ziek of werkloos wordt of gaat scheiden, wordt er niet verhuisd. Aan onderhoud wordt weinig gedaan, wat de waarde van de woning geen goed doet en de situatie verslechtert. Volgens makelaars gebeurt dit steeds vaker.

Huurders die al tien jaar in hetzelfde huis zitten verhuizen ook niet. Zeker niet als ze in een sociale huurwoning zitten. Die woningen zijn in tien jaar tijd flink opgeknapt. Er is geïsoleerd, er kwamen zonnepanelen, een warmtewisselaar of andere milieuvriendelijke snufjes. De huren zijn hiermee ook navenant gestegen. Voor de zittenblijver geen ramp. Iets met huurbescherming tegen huurverhoging of zo. Maar de nieuweling betaalt wel mee aan alle besparende maatregelen. Dus blijft ook de huurder zitten waar ie zit.

Dan zijn er nog de zogenaamde scheefwoners. Wie met een laag inkomen eens recht had op een woning in de sociale sector, verdient nu wellicht twee keer zoveel, is door de inkomensgrens (voor 2013 is dit € 34.229,-) heen gebroken en woont nu 'scheef'. Ze worden niet uit hun woning gezet, maar ze kunnen ook geen aanspraak meer maken op een andere sociale huurwoning. Die mensen zullen al helemaal niet graag verhuizen. Want voor een woning van zo'n 100 m2 betalen ze in de vrije sector makkelijk twee keer zo veel als voor hun huidige, vergelijkbare woningbouwwoning. (€600 versus €1200 euro per maand). In politiek Den Haag wordt gesproken over het oprekken van de inkomensgrens tot €43000,- euro. Om zo de groep die te veel verdient voor een huis in de sociale sector  (en te weinig voor een hypotheek) beter te kunnen bedienen.

De woningmarkt mag misschien vastzitten, mensen zelf zitten niet stil. Want die raken natuurlijk gewoon wel werkloos, worden ziek of gaan scheiden. Of gaan juist trouwen, vinden werk of willen in de buurt van hun hulpbehoevend geworden ouder gaan wonen.

In een eerdere poging om de woningmarkt te smeren, zijn de mogelijkheden voor -tijdelijke- verhuur van een koopwoning door de overheid verruimd. Kwestie van een vergunning aanvragen bij de gemeente. Als je het dan netjes wilt doen, vraag je ook toestemming aan de bank waar de hypothecaire lening loopt. Met deze twee papieren op zak kan het huisbaasje spelen beginnen.

Maar het bestedingspatroon van veel huizenbezitters is mede gebaseerd op teruggave via de hypotheekrenteaftrek (niet voor niets laten de meeste politieke partijen deze hete aardappel links liggen). De huizenbezitter zal, om deze aftrek niet te missen, de huur liever zwart willen ontvangen. De huurder is hier ook blij mee. Door -een deel van- de huur onder tafel te schuiven behoudt hij het recht op huursubsidie. Als nieuwkomer is de wachttijd voor een sociale huurwoning vergelijkbaar aan die voor een auto in Sovjet-Rusland. Voor een huurhuis is hij dus aangewezen op de private sector. Om aanspraak te kunnen maken op huursubsidie geldt (in 2013) echter een maximale huur va€n 680 euro.

Er zijn ook huiseigenaren die, bang geworden van verhalen over weedplantages, het zoeken naar geschikte huurders liever uitbesteden. Bemiddelingsbureaus varen er wel bij. Ik zal verder geen namen noemen -straks word ik nog beticht van smaad- maar via funda of gewoon door te googelen naar een huurwoning, komt je verrassend vaak uit bij hetzelfde bureau. Wie een beetje verstand heeft van marketingtechnieken snapt dat dit slimme jongens zijn. Want als je bij een potentiële huurder eerst met de sleutel gaat wapperen en dan pas een rekening a €450 euro voor bemiddelingskosten presenteert, heb je eerder een match dan een bemiddelaar die, heel helder, zoals minister Opstelten het wil, op pagina één van zijn website al over inschrijfkosten begint voordat er van het huizenbod is geproefd. Ook de huizenmarkt is psychologie.

En de huiseigenaar zelf? Die moet per slot ook ergens wonen. Nou, met een beetje geluk staat die al zo lang op de wachtlijst voor een huurwoning (voor twaalf euro per jaar), dat hij de eerste de beste -sociale- huurwoning waarop hij reageert kan betrekken. En -hij moest per slot niet zonder reden hals over kop zijn huis uit- (scheiding? werkloosheid? ziekte?), hij vraagt daar gelijk huursubsidie voor aan.

Kunt u het nog volgen?

Laat ik het zo zeggen. Er wordt in Nederland veel belasting betaald. Maar dat geld komt op allerlei manieren ook weer terecht bij zowel huurders als kopers. Soms dubbel bij hetzelfde huis. Soms dubbel bij dezelfde mensen. Leuker kan ik het maken. Ook niet makkelijker. Maar het gebeurt wel.

Wat wel echt jammer is.
Is dat ik,
terwijl de borg al was voldaan,
het inspectierapport was gemaakt en getekend
en het huurcontract voor mijn neus lag, 

ik toch heb afgezien van mijn nieuwe huisje.
Ik ga mijn verdriet maar wegdansen.
Of anders de politiek in.

Morgen vertel ik het de kinderen.