Ode aan Oterdum, een dijk van een dorp

Versterkt door een Oost-Friese graaf, veroverd door Saksen, belegerd door Spanjaarden. 'Een kleine doch fraaye kerk, staande op de dyk'.
Waar het ligt?
Nergens.
Want Oterdum is niet meer. Net als een paar andere dorpen die voor de grootschalige uitbreiding van de industrie rond Delfzijl moesten wijken. Wat uiteindelijk niet nodig bleek. Wat bleef was ruimte, veel ruimte. En vogels. Die willen hier wel wonen.

Maar zo'n dijk, met de grafzerken een aantal meters boven de doden vanwege de dijkverhoging. Wat tevens de reden was dat ook het kerkje verdween, dat levert toch wel mooie plaatjes op. Ja, ook de industrie is in zekere zin mooi met dat licht. De kolossale windmolens aan de overkant van de Eems, in Duitsland, de schepen, de uitgestrekte vlaktes.

Zelfs de namen van weleer zijn verdwenen: Trijntje, Talje, Antie, ik ken niemand meer die zo heet. En ook korter geleden, in 1956, staan Lammie, Ienko en Eppie op een klassefoto van de school die de kinderen uit de verdwenen dorpen bezochten. O wacht, maar dat is de hele lagere school die daar poseert.

Het andere verdwenen dorp heet Heveskes. Maar dat ontdekte ik thuis pas. Nergens staat een bordje dat iets over dit kerkje vertelt. Waarvan het oudste deel maar liefst dateert uit 1200.


Op het polygoonjournaal uit 1975 is te zien en te horen hoe het de kerk, school en winkel ('met worsjes en 'nassi gooreng') van Weiwerd verging. Let ook op het prachtige moderne fluitje dat de vertelstem vergezelt. 

Het is niet een plek waar je 'even' langskomt. Maar het is de moeite waard. De grootheid, de leegte, de harde wind en krijsende meeuwen.









In Termunterzijl varen tieners in bootjes over de binnenwatertjes. Het gemaal 'Cremer' is museum geworden met geld uit Brussel. Touwen tikken in het avondlicht tegen aluminium masten die lange schaduwen werpen. Misschien wel afkomstig van Aldel, de alumiumsmelter op de achtergrond bij de zerken. Oterdum rust zacht onder de dijk.